Việt Nam mong muốn phát triển, tối đa hóa cảng biển hiện đại

Hiện cả nước có 286 bến cảng với tổng chiều dài hơn 96km bến cảng, có khả năng xử lý trên 706 triệu tấn hàng hóa. Trong đó, cụm cảng biển phía Bắc thành phố Hải Phòng và TP.HCM nằm trong số 50 cảng container lớn nhất thế giới.

Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Xuân Sang cho biết, trong Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, hai cụm cảng biển đặc biệt là Lạch Huyện ở Hải Phòng và Cái Mép - Thị Vải ở Nam Bà Rịa - Vũng Tàu sẽ được phát triển để phục vụ tàu quốc tế.

Lạch Huyện hiện là cảng biển nước sâu nhất khu vực phía Bắc với tổng diện tích 57ha với 750m cầu cảng chính. Từ cảng này, hàng hóa có thể được vận chuyển thẳng đến Mỹ, châu  u mà không phải trung chuyển qua các cảng trong khu vực như Singapore, Hong Kong, nhờ đó giảm đáng kể chi phí logistics và nâng cao khả năng cạnh tranh của hàng xuất khẩu Việt Nam.

Trong khi đó, cụm cảng Cái Mép - Thị Vải được chọn trở thành cảng trung chuyển quốc tế vì đây là một trong 23 cơ sở trên toàn thế giới có khả năng tiếp nhận tàu có trọng tải (DWT) lên tới 250.000. Đây cũng là một trong 50 cảng biển trên thế giới xử lý khối lượng container lớn nhất. Nó chiếm trên 16% tổng sản lượng hàng hóa thông qua các cảng biển trên cả nước, 35% sản lượng hàng container cả nước và 50% sản lượng hàng container khu vực phía Nam.

Bộ Giao thông vận tải sẽ xem xét chính sách phù hợp để phát triển cảng trung chuyển quốc tế tại Vân Phong, tỉnh Khánh Hòa. Bên cạnh đó, đánh giá Cảng Trần Đề, tỉnh Sóc Trăng có tiềm năng trở thành cảng biển đặc biệt, đóng vai trò là cảng cửa ngõ của Đồng bằng sông Cửu Long.

Trong khi đó, dù Cảng trung chuyển quốc tế Cần Thơ sắp xây dựng chưa nằm trong quy hoạch chung nhưng TP.HCM đang đề xuất sớm xây dựng cơ sở này và đã nhận được sự hỗ trợ từ Bộ GTVT.

Theo Cục Hàng hải Việt Nam, Bộ GTVT, đến năm 2030, hệ thống cảng biển Việt Nam sẽ được phát triển để xử lý 1,14 - 1,42 tỷ tấn hàng hóa, trong đó có 38 - 47 triệu TEU (đơn vị tương đương 20 feet) hàng container và 10,1 - 10,3 triệu hành khách. Đến năm 2050 sẽ phát triển ngang tầm với khu vực và thế giới.

Để đạt được mục tiêu này, đến năm 2030, cần khoảng 313 nghìn tỷ đồng (12,7 tỷ USD) đầu tư vào các cảng biển chỉ cung cấp dịch vụ bốc xếp hàng hóa. Nguồn vốn sẽ chủ yếu đến từ các nguồn ngân sách ngoài nhà nước, đầu tư kinh doanh và các nguồn hợp pháp khác.

Thứ trưởng Sang cho rằng, thu hút đầu tư vào cảng biển không phải là vấn đề đáng lo ngại bởi những năm qua, đầu tư nhà nước vào lĩnh vực này chỉ chiếm 16 - 17%, còn lại là từ khu vực tư nhân. Nhiều dự án cảng biển đã thu hút được sự quan tâm của các nhà đầu tư lớn trong và ngoài nước.

Vấn đề bây giờ là làm thế nào để phát huy tối đa các cổng “siêu” sắp ra đời, ông lưu ý.

Ông Trần Khánh Hoàng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Cảng biển Việt Nam, coi việc phát triển kết cấu hạ tầng cảng biển chất lượng cao và khai thác hiệu quả cơ sở vật chất là điều kiện tiên quyết để xây dựng thành công chiến lược phát triển kinh tế biển, đặc biệt đối với các nước xuất khẩu như Việt Nam.

Để đảm bảo hiệu quả, cơ quan chức năng và doanh nghiệp cần thận trọng trong quá trình xem xét đầu tư, nắm rõ nhu cầu vận chuyển hàng hóa, lộ trình đầu tư chi tiết để tránh dư thừa cơ sở hạ tầng, cạnh tranh không cần thiết, phân tán nguồn lực dẫn đến tăng chi phí và rủi ro tài chính, ông đề nghị.

Chỉ ra những điểm yếu cản trở cảng biển Việt Nam thu hút các hãng tàu lớn, các chuyên gia cho rằng bến cảng chưa liên kết, khiến hàng hóa từ tàu nhỏ khó chuyển sang tàu lớn hơn. Nước ta cũng thiếu lực lượng kiểm tra chuyên ngành tại chỗ, hệ sinh thái logistics, hệ thống vận tải liên vùng, đa phương thức. Chi phí logistics còn cao và thời gian thông quan còn dài.

Ông cho biết thêm, nếu các cảng lớn được xây dựng mà những vấn đề đó vẫn chưa được giải quyết thì hiệu quả đầu tư sẽ rất thấp.

Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng đã yêu cầu Cục Hàng hải nhanh chóng giải quyết các nút thắt đó và xây dựng kế hoạch phân bổ vốn trung hạn 2026 - 2030. Điều này sẽ giúp phát triển cơ sở hạ tầng giao thông kết nối các khu vực có cảng biển lớn nhằm nâng cao tầm vóc của Cảng Việt Nam trong thời gian tới.

Nguồn: vi.vietnamplus.vn