Thị trường xi măng tiếp tục gặp khó khăn

Theo Hiệp hội Xi măng Việt Nam, sáu tháng đầu năm nay chỉ xuất khẩu được 44.600 tấn xi măng và clinker sang thị trường Trung Quốc, thu về chưa đến 1,57 triệu USD ngoại tệ, so với hơn 24 triệu USD của nửa đầu năm ngoái.

Trung Quốc, thị trường xuất khẩu xi măng chủ lực, năm ngoái giảm 90% lượng nhập khẩu do nhu cầu yếu xuất phát từ khó khăn của ngành bất động sản trong nước.

Ngoài ra, việc Trung Quốc tăng xuất khẩu xi măng sang các thị trường trọng điểm của Việt Nam đã làm gia tăng cạnh tranh về giá tại các thị trường nhập khẩu đó.

Thống kê tình hình xuất khẩu trong nửa đầu năm nay cho thấy, cả nước đã xuất khẩu 15,9 triệu tấn xi măng và clinker, thu về gần 612 triệu USD, tăng 0,1% về khối lượng nhưng giảm 11% về giá trị so với cùng kỳ năm trước.

Ngay cả trước khi đối mặt với những thách thức từ những biến động hiện tại của thị trường Trung Quốc, ngành xi măng đã phải vật lộn với các vấn đề về sức cạnh tranh.

Mới đây, Cục Phòng vệ thương mại thuộc Bộ Công Thương đã nhận được thông tin Đài Loan (Trung Quốc) chính thức khởi xướng điều tra chống bán phá giá đối với xi măng và clinker có nguồn gốc hoặc nhập khẩu từ Việt Nam.

Cơ quan này cho biết, nguyên đơn đã nêu tên bảy doanh nghiệp Việt Nam, ngoài các doanh nghiệp khác cũng xuất khẩu các sản phẩm bị điều tra sang Đài Loan.

Nửa đầu năm đã vẽ nên một bức tranh ảm đạm cho các công ty xi măng trong nước, được đánh dấu bằng nhu cầu yếu, cạnh tranh gay gắt cả trong và ngoài nước, và biên lợi nhuận chênh lệch rất lớn.

Nhiều doanh nghiệp buộc phải dừng hoạt động lò nung do tiêu thụ chậm hoặc giá sản phẩm giảm. Một số doanh nghiệp khác đã điều chỉnh công suất lò nung và giờ làm việc của công nhân, thậm chí chấp nhận giảm lợi nhuận để giảm thiểu lãng phí và đảm bảo hiệu quả sản xuất.

Các chuyên gia trong ngành tỏ ra hoài nghi về sự phục hồi mạnh mẽ của thị trường bất động sản. Các dự án chậm tiến độ phải đối mặt với sự chậm trễ hoặc hoãn lại do những thách thức trong việc đảm bảo vốn và giải ngân không đủ vốn đầu tư công.

Hơn nữa, tình trạng khan hiếm và giá vật liệu xây dựng tăng cao, đặc biệt là cát, đá và sỏi, đã cản trở tiến độ xây dựng ở nhiều khu vực, đặc biệt là ở các khu vực miền Trung và Tây Nam, dẫn đến nhu cầu xi măng trong nước giảm mạnh.

Nguồn cung và giá nhiên liệu không ổn định ở nhiều thời điểm, ảnh hưởng đến kết quả sản xuất và kinh doanh.

Việc sử dụng nhiên liệu thay thế và nguyên liệu thô vẫn còn nhiều thách thức, khi chưa có hướng dẫn rõ ràng về việc sử dụng chất thải công nghiệp thay thế cho nguyên liệu thô truyền thống trong sản xuất. Việc tiêu thụ xi măng giảm mạnh đã buộc các nhà máy phải điều chỉnh giá bán cho một số dòng sản phẩm và dự án cụ thể, phù hợp với chi phí sản xuất biến động để duy trì hoạt động.

Chính phủ sẽ phát triển thị trường phát thải carbon, tạo thêm áp lực lớn hơn nữa cho ngành xi măng.

Các nhà đầu tư và người tiêu dùng ngày càng đòi hỏi các biện pháp sản xuất xanh hơn, bao gồm việc sử dụng nhiên liệu thay thế, thu hồi nhiệt thải và xử lý chất thải. Xu hướng này đang thúc đẩy sự dịch chuyển theo hướng tăng cường phụ thuộc vào nhiên liệu thay thế than.

Đại diện Hiệp hội Xi măng Việt Nam trao đổi với Báo Kinh tế & Đô thị rằng giá tín chỉ carbon tại Châu Âu khá cao, lên tới hơn 90 USD/tấn CO2, nếu đánh thuế thì đây sẽ là gánh nặng rất lớn cho doanh nghiệp.

Do đó, doanh nghiệp cần nhanh chóng có giải pháp chuyển đổi xanh và sẵn sàng ứng phó với mức thuế này, ông cho biết.

Chuyển đổi xanh trong sản xuất xi măng bao gồm giảm hàm lượng clinker, giảm thiểu phát thải trong quá trình đốt clinker hoặc giảm tiêu thụ điện trong suốt quá trình sản xuất.

Tuy nhiên, việc giảm hàm lượng clinker đặt ra thách thức đáng kể, vì khách hàng thường thích xi măng có hàm lượng clinker cao hơn. Do đó, chuyên gia này khuyên các doanh nghiệp nên ưu tiên giảm phát thải trong quá trình đốt hoặc giảm tiêu thụ điện trong quá trình sản xuất.

Nguồn: en.vietnamplus.vn